Mentorluk Üzerine

Son zamanlarda hayatıma yeni bir kavram girdi. Bir şekilde, mentorluk yapmaya başladım. Ben de hayatıma yeni giren bu kavramı, sayfamda paylaşmaya karar verdim ve mentorluk üzerine yazmak istedim. Açıkçası, mentorluk yapmaya ilk başladığımda biraz da yaşlandığımı hissettim.

Mentor kelimesinin kökeni

Kelime anlamı olarak ‘Yönder’ şeklide Türkçeleştirilmiş bu kavram aslında uzun bir geçmişe sahip. Kökeni 3500 yıl öncesine dayanıyor. Ithaca Kralı Ulysses, savaşa gitmeden önce oğlunu en yakın arkadaşı Mentor’a teslim ettiğinde günümüze kadar yaşayan bu kavramı da oluşturduğunu muhtemelen bilmiyordu. Ayrıca yokluğunda kralın oğlunu koruyarak bilgisiyle, deneyimiyle onu yetiştiren Mentor çok iyi iş çıkarınca, rehber ve yol gösteren kişi anlamındaki mentor kelimesi de ortaya çıkmış. Mentor kelimesi ise, karşı tarafta yol gösterilen anlamına gelen menti kelimesini doğurmuş.

Her şeyden önce mentor ve menti uyumu çok önemli. Özellikle mentorun, mentinin ilerlemek istediği alanda tecrübe edinmiş olamsı önemli. Yani bir futbol antrenörünün bir öğretmene mentorluk yapması pek doğru bir şey olmayabilir:)

Mentor kimdir?

Yukarıda da değindiğim gibi, yol gösteren kişiye mentor diyoruz. Ancak ben mentorluğun nasıl yapıldığının daha önemli olduğunu düşünüyorum. Her şeyden önce, yol gösterme işleminin üslubu çok önemli. Özellikle iki tarafın birbiri ile kurdukları iletişim, ileride iki taraf için de bağlayıcı. Günün sonunda mentor de menti de kendilerine yeni bilgiler ve bakış açıları katarak ayrılmalı.

İlk mentorluk toplantısı çok iyi düşünülmeli. İki taraf da birbirinden beklentilerini açık bir şekilde dile getirmeli. Bu biraz da oyunun kurallarını netleştirmek gibi aslında. İlk toplantı sonrasında, iki taraf da ilerideki iletişimleri hakkında soru işareti olmadan ayrılmalı. Ayrıca her toplantı sonrası, bir sonraki toplanma tarihini belirlemek de faydalı.

İlk tanışma toplantısı sonrasında iki tarafında konuşacakları konular az çok belirlenmiş olmalı. Ben bu noktada biraz menti odaklıyım. Yani mentorun, mentinin ihtiyaçlarına odaklanması gerekir. Ona aktaracağı bilgileri, konuşacakları konuları kafasında belirlemeli ve mentiyi bu anlamda hafif de olsa yönlendirmeli. Böylece mentor, en iyi aktarabileceği konuları kafasında belirleme lüksüne sahip oluyor. Menti belki ilk görüşmelerde çekingen veya utangaç olabilir hatta kafası karışık da olabilir. Ben bu anlamda şanslıydım. Menti arkadaşım gayet net sorular hazırlamıştı. Ancak her zaman böyle olmayabilir.

Mentorluk üzerine yazmak istediğim bir diğer nokta da zamanlama. Bence kesin ve katı yapılmış planlar pek de faydalı olmayabilir. Bu sebeple, daha esnek ama işlevsel planlardan yanayım. Örneğin buluşmayı bir saatle kısıtlamanın faydalı olmayacağını düşünüyorum. Onun yerine seçilen konu hakkında konuşulacak bir şey kalmayana kadar planlamak daha yararlı olabilir. Hatta örneğin her hafta aynı gün aynı saatte buluşmak gibi bir plan da pek işe yaramayacaktır. Unutmayalım ki, yüksek ihtimalle menti ve mentor çalışan veya okuyan kişiler olacaklarından, katı planlar pek uygulamaya açık olmuyor.

Mentor, mentiye neler katabilir?

Mentor olan kişinin yeterli tecrübede olması, öğrenmek isteyen bir mentiye çok şey katabilir. Örneğin, gelecekte mentiyi bekleyen zorlukları ve bu zorlukları kendisinin nasıl üstesinden geldiğini anlatabilir. Mentinin, ileride faydasını görebileceği bazı ufak ancak işe yarayan püf noktalarını aktarabilir. Mentinin, geleceğe dair sorularının kendinde olan yanıtlarını paylaşabilir.

Mentorluk üzerine son olarak söylemek istediğim şey, gönüllülük esasına dayanarak yapılması gerektiği. Her iki tarafında bilgi ve zaman paylaşımına tamamen gönüllü olarak iştirak etmesinin önemli olduğu.

Mentorun öğrenebilecekleri

Tabi ki bu süreç tek taraflı olmamalı. Yani mentor olan kişinin de mentiden öğrenebileceği şeyler olabilir. Örneğin, zamanı yakalama veya son trendlerin yeni kuşaklardaki etkisini analiz etme şansı gibi.

Mentor, mentiye aktaracağı bilgileri düzenlerken aynı zamanda farkında olmadan kendi bilgilerini de güncelliyor olmalı.

Diğer paylaşımlarımı okumak istersen bu linki inceleyebilirsin.