Osborne Etkisi

Kim bu Osborne?

Osborne Etkisi kavramını tam olarak tanımlamadan önce Osborne kimmiş öğrenelim. Vallahi ben ilk duyduğumda Ozzy Osbourne sandım:) Ama bu yazının konusu, Adam Osborne. Baştan söyleyeyim, kendisi ilk taşınabilir bilgisayarın üreticisi. Yani adam laptopu bulmuş gençler, dağılın. Biraz biyografik bilgi verelim. 1939 yılında, İngiliz bir babadan ve Polonyalı bir anneden doğmuş. Hayır, bir de Bangkok’ta doğmuş. Çocukluk yılları ve gençliği de Hindistan’da geçmiş. Bilgisayara ilgisi de buradan geliyor olmalı. Üniversiteyi İngiltere’de okumuş ve başından bir sürü olay geçmiş…

Son olarak aşağıda anlatacağım şekilde iflas eden Adam Osborne, tekrar Hindistan’a dönmüş ve 2003 yılında Mensa üyesi olarak burada vefat etmiş.

Osborne 1

Adam Osborne, 1981 yılında Osborne Computer Corporation adlı firmayı kurar. Aynı yıl içinde Osborne 1 ismini verdiği taşınabilir bilgisayarı üretir. Bu bilgisayar, aynı zamanda dünyanın ilk seri üretilen laptopudur. Aynı yıl 11.000 adet satan Osborne 1, firmaya 20 milyon dolar da kar yaptırır. Bu konuda yararlı bir wikipedia sayfasını linkte paylaşıyorum.

Osborne 1 hakkında yazacaklarım burada bitmedi. Bu laptop yaklaşık 11 kg olup ekranı ise sadece 5 inçtir. Bir Google’la istersen, ilgi çekici bir makine…

Osborne Effect ya da Osborne Etkisi

Bu etkinin ortaya çıkmasının asıl sorumlusu Osborne Executive’di. Osborne Executive, Osborne 1’in devam modeliydi. Tabi, daha büyük bir ekrana ve daha pahalı bir fiyata sahip olması da cabası.

Adam Osborne, Osborne Executive’i 1983’ün başlarında gazetecilere göstermeye başladığında, aslında bilmeden şirketin satışlarına da zarar verdi. Çünkü bayiler, yeni model olan Executive’in beklentisiyle, Osborne 1 siparişlerini hızla iptal etmeye başladılar. Satılmamış envanter yükselişe geçti ve dramatik fiyat düşüşlerine rağmen (1800$’dan 995 $’a kadar) satışlar düzelmedi. Beklenenden daha yüksek olan zararlar artmaya devam etti ve firma 13 Eylül 1983’te iflas ilan etti. Firma iflas etse de ardında Osborne Etkisi denen bir kavram bıraktı.

Osborne Etkisinin güncelliği

Bence teknolojinin olduğu her yerde Osborne Etkisi’nden söz edilebilir. Sürekli olarak yenilenen dünyada insanlar, hep daha yenisini isteyecekler. Bazen de beklemek zorunda kalacaklar. Örneğin, arabasını değiştirmek isteyen birisinin elektrikli araç almak için bu ihtiyacını sürekli ertelemesini düşünelim. Veya doların daha da yükseleceği beklentisi ile elimizdeki doları bozdurmamak. Al sana Osborne Etkisi… 

Eğer senin de aklına gelen örnekler varsa yorumlara yaz, öğrenelim…

Ayrıca yine farklı bir satınalma alışkanlığını anlattığım ‘Diderot Etkisi’ adlı yazımı linkte bulabilirsin…